Paradontoza, znana również jako choroba przyzębia, to przewlekłe schorzenie prowadzące do postępującego zaniku tkanek podtrzymujących zęby, w tym kości, dziąseł i więzadeł przyzębnych. Nieleczona może skutkować rozchwianiem zębów, ich przesuwaniem, a ostatecznie – utratą. W takich przypadkach konieczne jest zastosowanie uzupełnień protetycznych, które nie tylko przywrócą funkcję żucia i estetykę uśmiechu, ale także zapewnią jak największą stabilność w warunkach osłabionego aparatu podporowego jamy ustnej. W tym artykule przyjrzymy się, jakie rodzaje protez są zalecane w przypadku paradontozy, czym się charakteryzują i jak dobrać je do stopnia zaawansowania choroby.
Profesjonalne protezy zębowe tylko w Protetyka Gliwice!
Dlaczego dobór odpowiedniej protezy przy paradontozie jest tak istotny?
Dobór protezy przy paradontozie wymaga szczególnej ostrożności, ponieważ zanik kości i osłabienie tkanek przyzębia ograniczają możliwości zastosowania niektórych rozwiązań. Kluczowe jest, aby uzupełnienie protetyczne:
- Nie obciążało dodatkowo osłabionych zębów i kości,
- Zapewniało odpowiednią stabilizację, nawet przy minimalnym podparciu,
- Pozwalało utrzymać odpowiednią higienę jamy ustnej,
- Było możliwe do modyfikacji w przypadku dalszej utraty zębów lub pogorszenia stanu przyzębia.
Zbyt sztywne lub niedostosowane protezy mogą przyspieszyć postęp choroby, dlatego każdy przypadek powinien być analizowany indywidualnie przez doświadczonego protetyka, najlepiej we współpracy z periodontologiem.
Protezy ruchome – najczęściej stosowane przy zaawansowanej paradontozie
W przypadku znacznego zaniku kości i rozchwiania wielu zębów, najczęściej stosuje się protezy ruchome, które można wyjąć i ponownie założyć. Ich największą zaletą jest możliwość szybkiego wykonania i łatwa adaptacja do zmieniających się warunków w jamie ustnej.
Do najczęściej wybieranych protez ruchomych przy paradontozie należą:
- Protezy częściowe osiadające – wykonane najczęściej z akrylu, opierają się na błonie śluzowej i ewentualnie kilku zachowanych zębach. Są stosunkowo tanie, ale mają ograniczoną stabilność i mogą nie być odpowiednie przy dużym zaniku kości.
- Protezy szkieletowe – bardziej zaawansowane rozwiązanie, w którym metalowy szkielet opiera się na zachowanych zębach filarowych za pomocą klamer lub zatrzasków. Wymagają one jednak odpowiednio mocnych zębów, co przy paradontozie bywa problematyczne.
- Protezy elastyczne (nylonowe) – lekkie, elastyczne i bardziej komfortowe, dobrze dopasowują się do jamy ustnej, ale przy braku odpowiedniego podparcia kostnego mogą się przemieszczać.
Ruchome protezy są często rozwiązaniem tymczasowym lub przejściowym – stosuje się je do momentu ustabilizowania stanu przyzębia lub przygotowania pacjenta do leczenia implantologicznego.
Protezy na zatrzaskach i belkach – stabilność bez przeciążania tkanek
W sytuacji, gdy w jamie ustnej pozostało kilka zdrowych zębów, można rozważyć protezy oparte na specjalnych zaczepach – zatrzaskach, belkach lub zasuwach.
Ten typ protez charakteryzuje się:
- Większą stabilnością niż protezy klasyczne,
- Estetyką – brak widocznych klamer,
- Lepszym rozkładem sił żucia, co minimalizuje obciążenie pozostałych zębów i tkanek przyzębia.
Zastosowanie protez na zatrzaskach wymaga odpowiedniego przygotowania zachowanych zębów – często konieczna jest ich leczenie endodontyczne i założenie koron protetycznych. Choć to rozwiązanie bardziej kosztowne, daje bardzo dobre efekty funkcjonalne i estetyczne, szczególnie u pacjentów z umiarkowaną postacią paradontozy.
Protezy oparte na implantach – kiedy można je zastosować przy paradontozie?
Implanty zębowe to nowoczesna forma odbudowy uzębienia, ale w przypadku pacjentów z paradontozą ich zastosowanie wymaga szczególnej ostrożności.
W zaawansowanej paradontozie dochodzi do znacznego zaniku kości, co może uniemożliwić bezpośrednie wszczepienie implantów. Jednak po odpowiednim przygotowaniu, takim jak:
- Leczenie stanu zapalnego przyzębia,
- Sterowana regeneracja kości (augmentacja),
- Stabilizacja stanu ogólnego jamy ustnej,
implanty mogą być z powodzeniem zastosowane jako podstawa dla protezy całkowitej lub częściowej opartej na 2–4 wszczepach.
Protezy na implantach oferują najwyższą jakość życia pacjenta – są stabilne, komfortowe i umożliwiają swobodne spożywanie posiłków. Nie opierają się na dziąsłach ani osłabionych zębach, co czyni je idealnym rozwiązaniem, gdy leczenie periodontologiczne przyniosło oczekiwane efekty.
Jak dobrać odpowiednią protezę przy paradontozie?
Dobór właściwej protezy powinien zawsze odbywać się indywidualnie, na podstawie dokładnej diagnozy i planu leczenia przygotowanego przez zespół specjalistów. Kluczowe znaczenie ma:
- Stopień zaawansowania paradontozy – ilość utraconych zębów, stan kości i błony śluzowej.
- Obecność zachowanych zębów filarowych – ich liczba, stabilność i możliwość leczenia.
- Oczekiwania pacjenta – dotyczące komfortu, estetyki i budżetu.
- Plan długoterminowy – uwzględniający możliwość dalszej utraty zębów lub leczenia implantologicznego w przyszłości.
W wielu przypadkach leczenie protetyczne przebiega etapowo – początkowo stosuje się protezy tymczasowe, a dopiero po ustabilizowaniu stanu przyzębia wdraża się rozwiązania docelowe.
Protezy zębowe przy paradontozie – co warto zapamiętać?
Paradontoza nie wyklucza możliwości noszenia protez zębowych, ale wymaga starannego podejścia i indywidualnego planu leczenia. Przy zaawansowanym zaniku kości najczęściej stosuje się protezy ruchome, które można łatwo dopasować do zmieniającej się sytuacji w jamie ustnej. W przypadkach mniej zaawansowanych możliwe jest zastosowanie protezy na zatrzaskach lub belkach, które oferują lepszą stabilność i estetykę. U wybranych pacjentów, po odpowiednim leczeniu periodontologicznym, można rozważyć protezy wsparte na implantach, które nie obciążają osłabionych tkanek i zapewniają najwyższy komfort użytkowania. Dobór protezy powinien zawsze uwzględniać stan zdrowia jamy ustnej, potrzeby pacjenta oraz możliwości dalszego leczenia. Współpraca protetyka z periodontologiem jest kluczowa, by osiągnąć trwały efekt i poprawić jakość życia pacjenta z paradontozą.
